اصفهان

اصفهان

استان اصفهان یکی از استان‌های زیبا و دوست‌داشتنی که به گز مشهور است و تاریخی کهن دارد. یاقوت حموی جغرافیدان عرب‌زبان درباره‌ی اصفهان می‌نویسد: «اصفهان یا اسپهان از کلیه اسباه است که به معنی سپاه و اسب است.»

مرکز استان اصفهان کلان‌شهر اصفهان است که یکی از مهم‌ترین شهرهای این استان است. در ادامه به بررسی جاهای دیدنی، سوغاتی‌ها و اقامتگاه‌های شهر اصفهان می‌پردازیم.

میدان نقش جهان محل تجمع دیدنی ­های اصفهان

میدان نقش جهان یکی از آثار ملی ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو است که هر سال تعداد زیادی گردشگر و مسافر را از سرتاسر جهان به نقش جهان می­کشاند. برای دسترسی به میدان نقش جهان به خیابان استانداری، خیابان سپه بروید.

این میدان محل تجمع بسیاری از بناهای تاریخی شهر اصفهان است بنابراین باید بازدید از آن را در اولویت قرار دهید. مسجد جامع عباسی یا مسجد امام در ضلع جنوبی میدان، مسجد شیخ لطف الله در ضلع شرقی، عمارت عالی قاپو در غرب میدان، سردر قیصریه در ضلع شمالی میدان نقش جهان و حجره‌های تاریخی فروش صنایع دستی دورتادور میدان از بناهای مهم این مجموعه‌ی باشکوه هستند.

عالی­ قاپو، بازی رنگارنگ معماری ایرانی

عمارت زیبای عالی قاپو نیز در قسمت غربی میدان منظره‌ای زیبا بوجود آورده است و با معماری کم‌نظیرش که حاصل کوشش معماران دوره‌ی صفوی است مانند نگینی در میدان نقش جهان می‌درخشد. در درون عمارت عالی قاپو انواع مینیاتورها و آثار خوشنویسی به چشم می‌خورند که اغلب آنها هنر دست نقاش چیره‌دست رضا عباسی است. در روزهای عادی، به جز نوروز، از طبقه ­ی ششم این عمارت موسیقی زنده پخش می­شود که لذت تماشای نقش ­و نگارهای دیوارهای عمارت را چند برابر می­کند. عمارت عالی ­قاپو درست روبروی مسجد شیخ لطف­الله قرار دارد.

از عمارت عالی ­قاپو در دوره­ ی صفویه برای پذیرایی و اسکان مهمانان حکومتی استفاده می­شد و به آن «کاخ خانه دولتی» یا «حکومت­خانه نقش مقدس جهان» نیز می­گفتند. روایتی هست که می­گوید « وقتی که ایرانیان از نیروهای عثمانی شکست خوردند، مجبور شدند برای اجتناب از اشغال پایتخت، از تبریز به قزوین و سپس به اصفهان نقل مکان کنند و مدام پایتخت را نیز تغییر دهند. در هر یک از این شهرها عمارت­ هایی برپا کردند که یکی از آنها عمارت عالی­قاپو است». نامگذاری عمارت نیز به همین سبب است. عالی قاپو در لغت به معنای دروازه ­ی شاهانه است زیرا در گذشته محل ورود شاه بوده است. در طبقه­ ی ششم این عمارت یک سالن بزرگ وجود دارد که با صدای موسیقی، آینه ­کاری و کاشی­ های نقاشی شده احاطه شده است. تماشای آن را از دست ندهید.

مسجد شیخ لطف ­الله، مسجدی که توسط معمار بزرگ امریکایی تمجید شد

درست روبروی عمارت عالی­ قاپو، مسجد شیخ لطف­الله قرار گرفته است. معمار مشهور امریکایی لوئیس کان درباره­ی مسجد شیخ لطف­الله می­گوید: «من فقط می­توانم چنین اثری را در دنیای خیال با ماده­ای از طلا و نقره تصور کنم.»

مسجد شیخ لطف‌الله گذشته‌ی جالبی دارد. این مسجد به دستور شاه عباس اول برای استفاده‌ی خودش ساخته شد. در واقع شاه عباس صفوی این مسجد را ساخت تا در آن نماز بخواند. در سردر این بنا یک کتیبه از دوره‌ی صفویه وجود دارد که به قلم علیرضا عباسی است.

بیشتر گردشگران و مسافران با دیوارهای آبی و فیروزه ­ای رنگ مسجد شیخ لطف ­الله عکس می­گیرند. می­توانید در این مسجد کوچک و زیبا تصاویر زیبایی خلق کنید. همان­طور که اغلب گردشگران چنین تصاویری را ثبت می­کنند.

مسجد امام یا مسجد جامع عباسی یکی از نمونه‌های عالی معماری در دوره‌ی صفویه است. شکل مناره‌ها و گنبدهای این بنا بسیار خاص است و با کاشی‌کاری‌های بسیار هنرمندانه تزیین شده‌اند.

اما گردش و گشت و گذار در میدان نقش جهان تنها در دیدنی‌های تاریخی خلاصه نمی‌شود. درشکه‌سواری وخرید هم بخشی جدایی‌ناپذیر از میدان نقش جهان است. حتی در این میدان رستوران‌هایی برای مسافران و گردشگران تعبیه شده است که با منظره‌‌های جالب خود حسی عالی از شکوه و صرف ناهاری دلچسب را برای شما به ارمغان می‌آورند. دیزی سرای چاه حاج میرزا و رستوران نمکدان انواع غذاهای ایرانی و سنتی را ارائه می‌کنند.

کافه گالری قیصریه با چشم‌انداز زیبا به میدان و کافه سنتی هوگر با تزئین سنتی و تاریخی کافه‌های این مجموعه هستند. شربت‌سرای روزگار نیز یکی از بهترین‌های این میدان است که با نوشیدنی‌های عطرآگین خود هوش از سر شما می‌برد.

در بعضی از مغازه‌های دورتادور میدان نقش جهان خوراکی‌های مختلف همچون انواع بستنی، دسرهای سنتی و شیرینی‌هایی مانند باقلوا، فرنی، گوشفیل، پشمک و انواع غذاهای گرم آش رشته و نوشیدنی‌هایی چون دوغ عرضه می‌شوند.

بهترین زمان برای رفتن به میدان نقش جهان شب هنگام است چراکه چراغ‌های روشن محیط نمایی خاص به میدان و جاذبه‌هایش می‌دهد و خاطره‌ای رویایی برایتان خواهد ساخت. نقش جهان شما را جادو خواهد کرد.

پل خواجو

پل خواجو یا پل کهجو یکی از پل­ های مهم اصفهان است به دو دلیل؛ یک، این پل محل اتصال مناطق مختلف اصفهان است و با همین هدف هم ساخته شد و دو، پل خواجو به دستور شاه عباس دوم ساخته شد. در مرکز پل اتاقکی وجود دارد که بنابر روایتی مشهور است که شاه عباس دوم بعد از ساخت پل در این اتاقک بر روی یک صندلی نشست و منظره­ را تحسین کرد.

آرتور پوپ، مورخ امریکایی درباره ­ی پل خواجو گفته: « این بنا اوج معماری پل ایرانی و یکی از جالب‌ترین پل‌های موجود است. جایی که کلیت آن دارای ریتم و وقار است و در شادترین قوام، سودمندی، زیبایی و تفریح ترکیب می‌شود.»

پل خواجو علاوه بر اینکه یک بنای مهم تاریخی و معماری است، یک سد هم هست. سدی که با کانال­های دریچه­ایی که در آن تعبیه شده است، میزان آب رودخانه را تنظیم می­کند. این پل آبیاری زمین­های کشاورزی اطراف را آسان­تر کرد بنابراین بسیار مورد توجه بوده است. نورپردازی پل در شب بسیار چشم­گیر است. پس اگر قصد بازدید از پل خواجو را دارید، شب بهترین گزینه است. می­توانید به بخش پایین پل نیز بروید و در خنکای رودخانه کمی استراحت کنید.

بازاری هزاررنگ به نام قیصریه

حیف است به میدان نقش جهان بروید اما سری به بازار زیبا و هزاررنگ قیصریه نزنید. بیایید با هم ببینیم این بازار تاریخی چه چیزهایی دارد؟

بازار قیصریه نیز یکی از بناهای مهم عصر صفویه است که به دستور شاه عباس اول ساخته شد. در ابتدا این بازار مرکز فروش پارچه و فرش‌های گرانبها و دست‌بافت بود. نام این بازار هم از تاریخچه و کاربرد آن گرفته شده است. قیصریه به راسته‌ای از بازار گفته می‌شد که در آن کالاهای گران‌قیمت و لوکس به فروش می‌رسید. همچنین به این بازارها بازار شاهی نیز گفته می‌شد. امروز در این بازار وسایل قدیمی، سوغات و صنایع دستی اصفهان به فروش می‌رسد.

چهل­ستون با معماری خاص و دلپذیرش

چهل­ستون عمارتی تاریخی در اصفهان زیباست. این عمارت تنها 20 ستون دارد. اما چرا چهل­ستون خوانده می­شود؟ اکثرا معتقدند که علت این نامگذاری انعکاس تصویر 20 ستون ایوان کاخ در حوض بزرگ روبروی عمارت است. چهل­ستون یک کاخ است. کاخی با باغی زیبا که در مرکز باغ یک حوض بزرگ وجود دارد. برای رسیدن به عمارت باید از کنار این حوض بزرگ عبور کنید. چهل­ستون هم مانند مسجد شیخ لطف ­الله و عالی قاپو در میدان نقش جهان واقع شده است.

مهم­ترین وجه تمایز کاخ چهلستون و سایر بناهای تاریخی اصفهان استفاده از چوب چنار و کاج در ساخت ستون­ها است. تالار مرکزی کاخ چهلستون که در آن نقاشی‌های خاصی وجود دارد در گذشته به مهمانان خارجی و شخصیت‌های کشورهای ديگر اختصاص داشت، نقاشی ­های تالار اصلی جنگ چالدران را به نمایش می­گذارد.

هشت بهشت در اصفهان، کاخی تحسین ­برانگیز

کاخ بهشت هشتم اصفهان یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های تاریخی اصفهان است چون در همان لحظه اول شما را به تحسین وا می‌دارد. این کاخ اثری از دوران صفویه است که حال در بافت شهری اصفهان قرار گرفته است. علت نامگذاری کاخ به هشت قطعه کوچک هشت ضلعی برمی­گردد که در کاخ به کار رفته است. این کاخ دارای سقفی گنبدی است که با آینه­ کاری و نقاشی­های روی کاشی تزئین شده است. این کاخ با نام­ «ورودی بهشت» نیز شناخته می­شود. این کاخ هشت اتاق دارد و احتمال می­رود هر اتاق برای یک همسر شاه بوده باشد.

مناره ­جنبان، بنایی تاریخی و جالب

اگر به بناهای تاریخی علاقه دارید، مناره ­جنبان پیشنهاد خوبی در سفر به اصفهان است. در معماری ایرانی مناره ­ها جایگاه ویژه­ای دارند. حالا تصور کنید مناره در عین استحکام، در جای خود بجنبد. مناره ­جنبان دقیقا به همین معنا است. مناره ­ای که می­جنبد. آنچه این مناره ­ی جنبنده را خاص­تر می­کند، طرح و نقش دیوارهای بنا است. دیواره­ ها با کاشی‌هایی به شکل ستاره‌ و به رنگ لاجوردی و فیروزه‌ای تزیین شده­ اند. مناره­ جنبان در مسیر اصفهان به نجف ­آباد قرار گرفته است. بنابراین اگر قصد سفر به نجف ­آباد و تماشای جاهای دیدنی آن را نیز دارید، تماشای این مناره را نیز در فهرست اولویت­های خود قرار دهید.

علت جنبیدن این مناره­های دوقلو چیست؟ فیزیکدان­ها معتقدند علت اصلی سبکی مناره ­ها و پدیده­ ی تشدید فیزیک است که با تکان دادن یکی از مناره­ها آن یکی هم می­جنبد. برای دسترسی به این بنای تاریخی خاص به محله کارلادان، خیابان آتشگاه بروید.

سی‌وسه پل یا پل الله‌وردی خان

شاید ندانید اما سی و سه پل در گذشته محلی برای جشن‌ها و محافل شاعران، بزرگان، رجال و سایر مردم بوده است. بعضی از این جشنه‌ها عبارتند از؛ جشن آب پاشان یا آب ریزان یا جشن ریختن آب و گلاب روی یک‌دیگر در ۱۳ تیرماه، مراسم خاج شویان همان مراسم مخصوص ارامنه اصفهان در دوران صفویه و جشن نوروزی یا جشن هفت روز، جشنی نوروزی که در دوره‌ی صفوی همراه با چراغانی و گل‌ریزان انجام می‌شد.

کاشان شهری زیبا در استان اصفهان است که آب‌وهوای بی‌نظیری دارد. از سویی مناطق کویری و از سویی دیگر مناطق کوهستانی کاشان زیبا را ساخته‌اند. با سفر به کاشان هر دو نوع آب‌وهوای کوهستانی و کویری را تجربه خواهید کرد.

اگر اهل کویرنوردی هستید باید به شما بگویم که دو مقصد عالی برای کویرنوردی در کاشان وجود دارد. کویر بند ریگ و کویر ابوزیدآباد دو مقصد کویری در کاشان هستند که هر سال تعداد زیادی کویرنورد حرفه‌ای و علاقه‌مند را به کاشان می‌کشاند.

کویر بند ریگ در شمال شهرستان آران و بیدگل و کویر ابوزیدآباد هم در ۳۰ کیلومتری شرق کاشان قرار دارند. کویر ابوزیدآباد بخشی از کویر بزرگ بند ریگ است. تجربه‌ی بازی و غلتیدن در رمل‌ها حتمن جذاب خواهد بود.

این آبشار بین مسافران و گردشگران بسییار محبوب است. آبشار نیاسر در منطقه‌ی نیاسر، محله سرکمر قرار دارد و نام خود را هم از محل قررارگیری‌اش گرفته است. این آبشار در 34 کیلومتری غرب کاشان واقع شده است.

حیف است به کاشان بروید اما تماشای قمصر کاشان را از دست بدهید. شهر قمصر در 30 کیلومتری جنوب کاشان واقع شده است و یکی از جذاب‌ترین مراکز گردشگری کاشان است. قمصر کاشان به گلاب و گلاب‌گیری معروف است. طبیعت قمصر با گل‌های محمدی درخشان و چشم‌نواز است. گلاب‌هایی که در قمصر تهیه می‌شوند با کیفیت و خوش عطر هستند تا جایی که برای شست‌وشوی خانه‌ی خدا از این گلاب اعلاء استفاده می‌شود.

اگر از بناهای سنتی و تاریخی و باازرهای قدیمی خوشتان می‌‌آید و به کاشان نیز سفر کرده‌اید حتمن به بازار کاشان سر بزنید. بازاری هزاررنگ با انواع محصولات عتیقه، محصولات سنتی، مس، خوراکی‌های خوشمزه، سوغاتی و لباس که هر علاقه‌مندی را جادو خواهد کرد. همچنین در این بازار عزاداری ایام محرم برگزار می‌شود که بسیار دیدنی است. این بازار سنتی در خیابان بابا افضل کاشان واقع شده است.

شاید جالب باشد که بدانید نجف آباد اصفهان به شهر کبوترخانه‌ها مشهور است زیرا در گذشته تعداد زیادی کبوترخانه در این شهر وجود داشت. امروز بیشتر این کبوترخانه‌ها تخریب شده‌اند به جز ارگ شیخ بهایی که با نام هفت برج خارون نیز شناخته می‌شود.

ارگ شیخ بهایی یکی از آثار ملی ثبت شده در ایران است که در جنوب شرقی شهر نجف آباد، محله جوی خارون وجود دارد. معماری این بنا به سبک معماری دوره‌ی صفویه است. اغلب کبوترخانه‌های یاران در عصر صفویه ساخته شدند.

قلعه قمیشلو در شهر نجف آباد استان اصفهان واقع شده است و یکی از آثار ملی ثبت شده در ایران است. برای دسترسی به قلعه قمیشلو از نجف آباد به سمت غرب حرکت کنید و در بزرگراه نجف‌آباد-تیران برانید. پس از رسیدن به روستای مبارکه، به‌سمت راست بپیچید و در جاده روستایی نجف‌آباد-دهق وارد برانید. بعد از چند کیلومتر به منطقه‌ای می‌رسید که قلعه قمیشلو آنجا قرار دارد.

پارک ملی قمیشلو و قلعه قمیشلو، یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری نجف آباد اصفهان است که هر سال تعداد زیادی گردشگر را به این منطقه‌ی تاریخی می‌کشاند.

در تاریخچه‌ی قلعه قمیشلو آمده است که این بنای تاریخی به دستور مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان، پسر بزرگ ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. ظل‌السلطان حاکم شهرهای مرکزی ایران بود.

خانه مهرپرور با سبک معماری خاص خود یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی نجف آباد اصفهان است. این بنا در دوره قاجار و پهلوی ساخته شده است. در حال حاضر خانه مهرپرور به موزه مردم‌شناسی شهر نجف آباد تبدیل شده است و شامل موزه مردم‌شناسی اسناد و موزه آثار باستانی است. این موزه خانه در خیابان امام خمینی نجف آباد، کوچه شهید باستانی واقع شده است.

نجف آباد یکی از زیباترین اقامتگاه‌های بومگردی اصفهان را دارد. این اقامتگاه هیوا نام دارد و در خیابان امام نجف آباد، ابتدای خیابان رجایی جنوبی، پلاک 2 قرار دارد. این اقامتگاه با امکانات ویژه میزبان مهمانان و مسافران شهر نجف آباد است.

این اقامتگاه در یک بنای تاریخی و سنتی با معماری خاص راه‌اندازی شده است. اقامتگاه هیوا دارای یک دمنوش‌خانه‌ی مخصوص است که با دمنوش‌های متنوع از مهمانان پذیرایی می‌کند. دمنوش‌خانه یکی از جالب‌ترین بخش‌های این اقامتگاه است.

ممکن است تصور کنید خمینی شهر جاهای دیدنی زیادی ندارد. اشتباه می‌کنید. خیلی از دیدنی‌های تاریخی و جالب اصفهان در خمینی شهر واقع شده است. خمینی شهر یکی از شهرهای کوهستانی و خوش آب‌وهوای اصفهان است که در ۱۲ کیلومتری شمال‌غرب اصفهان قرار دارد. بیایید با هم جاهای دیدنی خمینی شهر را بررسی کنیم.

موزه‌ی دانشگاه اصفهان یکی از موزه‌های استان اصفهان است که داستان شکل‌گیری دانشگاه اصفهان را بررسی می‌کند. قطعا این موزه یکی از جذابترین موزه‌های استان اصفهان است. آثاری که در این موزه نگهداری می‌شوند عبارتند از؛ عکس‌های تاریخی، اسناد قدیمی، تکنولوژی‌های آموزشی، وسایل اداری قدیمی، وسایل آزمایشگاهی و کارگاهی، کامپیوترها و حافظه‌های کامپیوترهای اولیه دانشگاه، کتاب‌ها و انتشارات دهه‌های قبل و آثاری از شهدای دانشگاه. این موزه در دانشگاه صنعتی اصفهان، پژوهشکده‌ی فولاد، پشت اداره کل آموزش و مرکز معارف اسلامی واقع شده است.

مسجد جامع خوزان از بناهای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است. برای دسترسیی به این مسجد تاریخی به محله فتح آباد خمینی شهر، خیابان شریعتی جنوبی، انتهای پنجشنبه بازار بروید. مسجد جامع خوزان را اینجا پیدا خواهید کرد. معماری و تزیینات این مسجد جذاب و پرجزییات هستند. یکی از این تزیینات در زنجیری این مسجد است که توسط فردی به نام خوزانی اهدا شده بود و نام مسجد هم از نام این فرد گرفته‌ شده است.

از ویژگی‌های این بنای تاریخی، مقرنس‌کاری و قطاربندی به‌همراه گچ‌بری، تزیینات معقلی، کاشی‌کاری و مشبک گچی و آجری با ستون‌های سنگی تراش‌خورده در قسمت شبستان می‌توان اشاره کرد. جالب است بدانید که قبل از ساخت مسجد جامع خوزان، در مکان مسجد، آتشکده‌ای مربوط به دوره ساسانی وجود داشت که بعد از ورود اسلام به خوزان، به مسجد جامع تبدیل شد.

سرتیپ سدهی با نام کامل محمدحسن خان امینی سدهی که رئیس لشکر ظل‌السلطان حاکم اصفهان بود. قدمت خانه سرتیپ سدهی به دوران قاجار بازمی‌گردد. نقل می‌شود که ضل السلطان حاکم اصفهان قصد داشت به بازدید خمینی‌ شهر برود. اما سرتیپ سدهی یکسال مهلت می‌گیرد تا عمارتی مجلل و باشکوه برای پذیرایی از سلطان بسازد. آن عمارت بعدا به خانه سرتیپ سردهی تبدیل شد و حال یک موزه است.

آثاری که در موزه خانه‌ی سرتیپ سدهی خواهید دید شامل تجهیزات شکار، پول‌های رایج، وسایل کار و زندگی روزانه، پوشش مردم و همچنین بعضی اشیای کاربردی در زمان قاجار است. این موزه خانه‌ی تاریخی و دیدنی در خمینی شهر، ابتدای خیابان توحید واقع شده است.

در این مقاله سعی کردیم شما را با جاهای دیدنی استان اصفهان آشنا کنیم. امیدواریم این مقاله راهنمای خوبی برای سفر جذاب شما به اصفهان زیبا باشد.