سوادکوه

استان مازندران تا قبل از ورود اسلام به کشور تپورستان نام داشت که برگرفته از قوم تپوری بود. بعد از اسلام این اسان به طبرستان معروف شد و افراد دروون آن قوم طبری نامیده شدند. قوم طپوری که در جنوب این ناحیه ساکن بودند زیر سلطه هخامنشیان قرار داشتند و از آن ها اطاعت می کردند. سوادکوه مازندران در دوران مختلف تاریخی محدوده مشخصی نداشته و معمولا به دلایلی هم چون عوامل طبیعی و سیاسی دچار تغییر شده است. سوادکوه همیشه برای تعیین راه تاریخ طبرستان موثر بوده و در نقطه توجه حاکم های مرکزی قرار داشته است.

ابن اسفندیار که یکی از مورخین مشهور بوده تا پیش از قرن دهم منطقه سوادکوه را بخشی از تپورستان در ایالت فرشوادگر دانسته اند. در اسناد تاریخی درباره نام سوادکوه عنوان شده که قبل ها پشتخرگر نامیده می شده است. بر اساس آن چه در روایت های شاهنامه فردوسی و اوستا آمده، شهرستان سوادکوه در گذشته ها نیز انسان های متمدنی را در خود جای داده بوده و آیین مردم آن نیز دیوسنائی بوده است. البته آن طور که گفته شده آیین های دیگر هم چون مهرپرستی میترائیسم نیز در این منطقه وجود داشته است. پادشاه ساسانیان یعنی یزدگرد سوم سوادکوه را به ولاش سپرد و لقب فرشواد را به او بخشید.

آداب و رسوم مردم سوادکوه

از آن جا که این منطقه نیز همانند دیگر مناطق مازندران بسیار قدیمی می باشد، دارای آداب و رسوم مختلفی بوده که البته اکثر آن ها به دلیل گذر زمان و تفکرات شهرنشینی و پیشرفت جامعه از بین رفته یا فراموش گشته و تنها تعداد محدودی از این آداب و رسوم به جای مانده است. در حال حاضر همانند دیگر مناطق کشور، مردم سوادکوه نیز مراسمات مربوط به اعیاد و ماه های رمضان و محرم را در کنار آداب و رسوم عید نوروز یا شب یلدا به پا می دارند. هم چنین همانند دیگر مردم نقاط مختلف ایران، افراد در این شهر به شب نشینی و هم نشینی های خود ادامه داده اند.

هر ساله در پایان تیر ماه آئین سنتی 26 عید ماه اجرا می شود و افراد در کنار اهالی برای زنده کردن یاد درگذشتگان و نیاکانشان به برپایی مراسم می پرزاند. هم چنین مراسم پنو نیز از دیگر رسوم جالب این ناحیه بوده که بین دامداران در جریان بوده و وقتی دام ها را می خواهند به جایی دیگر در ییلاق منتلق کنند این مراسم را اجرا می کنند. یک مراسم دیگر نیز در پایان زمستان و در ماه اسفند برگزار می شود و برای نزدیک شدن نوروز می باشد.

زبان گفتاری مردم سوادکوه

مردمی که در سوادکوه زندگی می کنند به زبان مازندرانی صحبت کرده و دارای گویش سوادکوهی که بخشی از زبان طبری است سخن می گویند. کلمه های طبری که در این منطقه استفاده میشد به دلیل نفوذ کردن زبان های دیگر از خاطر رفته اند و تغییر کرده اند ولی شما در سوادکوه می توانید اصالت بیشتری را در کلمه ها بشنوید. درواقع می توان گفت که کمتر از نقاط دیگر ایران سوادکوه دچار تغییر شده و زبان پهلوی ک تا قرن 5 مردم به این زبان صحبت می کردند نیز دیرتر از باقی نقاط در این منطقه از بین رفت.

شهرستان سوادکوه در یک دره وسیع طولانی قرار دارد که در رشته کوه های البرز واقع شده و ارتفاعات این ناحیه تا 2000 متر می باشد. معمولا به واسطه ابرهایی که از اروپا وارد این منطقه می شوند بارش های مختلفی به خصوص در ماه های سرد سال در سوادکوه وجود دارد که به همین دلیل در زمستان این ناحیه سرد و برفی می باشد. برف معمولا در ارتفاعات بالاتر بوده و باران در ارتفاعات کمتر و به همین دلیل احتمالا برف را تنها در طبیعت اطراف شهر مشاهده خواهید کرد.

بهار سوادکوه معمولا خنک بوده و نسیم مطبوعی در این فصل حس خواهد شد ولی هر چه به سمت گرم تر شدن و تابستان می رویم به رطوبت هوا افزوده می شود و به همین دلیل تابستان ها هوا شرجی بوده و همانند دیگر نقاط مازندران و خطه شمال می شود. در پاییز نیز همانند بهار هوا کمی خنک بوده و باد نسبتا سردی حس خواهد شد.

سوادکوه نیز همانند دیگر شهر ها غذاهای محلی مخصوص به خود را دارد که می توانید از آن ها در رستوران ها و غذاخوری های این منطقه سفارش دهید و طعم بی نظیرشان را تست کنید. از بین غذاهای بومی این شهر می توان به ارسیولی (که نوعی نان می باشد)، تیرنگ بشتی (که همان ترکیب برنج مرغوب با شیر می باشد)، کماج (که نوعی شیرینی می باشد)، پشت زیک (که یک شیرینی منحصر به فرد بوده) و حلوای مخصوص (که یک در مناسبتات مختلف مثل عروسی ها از آن استفاده می شود) اشاره نمود.

از مهم ترین مواردی که افراد را مجاب می کند تا به یک منطقه سفر کنند، تماشای جاذبه های آن جا می باشد. اگر قصد دارید برای دیدن جاذبه های گردشگری سوادکوه اقدام کنید بهتر است قبل از مراجعه به این منطقه از جاهای دیدنی آن اطلاعات لازم را به دست آورید تا در هنگام رسیدن به سوادکوه برای انتخاب جای دیدنی دچار مشکل نشوید.

دریاچه لفور

یکی از جاذبه های دیدنی که در غرب سوادکوه واقع شده روستایی می باشد که با نام لفور شناخته می شود. درون روستای گفته شده یک دریاچه به همین نام قرار گرفته و در طول سال توانسته عده زیادی از افراد را به سمت خود جذب نماید. زیبایی و بکر بودن مناظر اطراف دریاچه لفور باعث شده تا توجه افراد را به این ناحیه جذب شده و به همین دلیل کافه ها و رستوران های مختلفی در اطراف آن به وجود بیاید. یک سد نیز بر روی دریاچه لفور ساخته شده تا آب ذخیره شود و سد لفور به عنوان بزرگ ترین سد خاکی ایران به حساب می آید.

جنگل راش

از دیگر مناطق دیدنی سوادکوه که می توانید در سفرتان به این منطقه از آن دیدن نمایید جنگل راش می باشد. این جنگل همان طور که از نام آن پیداست محل رویش درختانی به همین نام است که توانسته اند تا مناظر زیبایی را به وجود آورند. یک آبشار نیز در این جنگل وجود دارد و جلوه زیبایی به مناظر اطراف و جنگل ها بخشیده که تماشای آن را نباید از دست بدهید. ارتفاع این جنگل تقریبا بالا بوده و آب و هوای آن کوهستانی می باشد به همین دلیل معمولا هوای خنکی در این ناحیه در فصل تابستان حکم فرماست و در زمستان این ناحیه سفیدپوش می شود.

جنگل های سوادکوه

در سوادکوه جنگل های متراکمی را شاهد خواهید بود که درخت های مختلفی مثل راش، افرا، توسکا، ملج و سرخ دار را در خود جای داده است. در بین این جنگل ها نیز انواع آبشارها، چشمه سارها و نهر های مختلف وجود دارد که مناظر را زیباتر کرده اند. جنگل اسلام آباد که در 6 کیلومتری شرق شیرگاه و در جوار سد سنبل رود واقع شده دارای مناطق مختلفی است که گردشگران می توانند از آن برای تجربه یک سفر بهتر استفاده نمایند. جنگل اندرکلی نیز در 5 کیلومتری شیرگاه قرار دارد و جنگل کاشی آباد، جنگل جوارم، جنگل میان کلا آبشار، جنگل سرخ کلا، جنگل ورسک، جنگل آزادمهر و… از دیگر جنگل های موجود در سوادکوه می باشند که با سفر به این شهرستان می توانید بعضی از آن ها را تماشا نمایید.

آبشارهای سوادکوه

از دیگر منابع طبیعی سوادکوه می توان به آبشارهای آن اشاره کرد که به چند مورد مهم آن همانند آبشار شورآب، آبشار دراسله تنگه، آبشار لاجیم، آبشار گلناب دره و… می توان اشاره نمود. آبشار شورآب در 35 کیلومتری پل سفید واقع شده و از درون تونل راه آهن از دل زمین فوران می کند و بر اساس آن چه گزارش شده روسیه در زمان جنگ جهانی دوم از این آبشار و گل و لای آن برای کاربری ها مختلف درمانی و پزشکی استفاده می کرده است. آبشار لاجیم از دیگر آبشار های موجود در این منطقه بوده که در کنار آبشار های دیگر قرار گرفته و مناظر زیبایی را در این منطقه به وجود آورده اند. آبشار گلناب دره نیز در فاصله 4 کیلومتری شرق آبشار دراسله واقع شده است.

اگر به سوادکوه سفر کردید بهتر است از صنایع دستی و محصولاتی که در این شهر تولید می شود استفاده نمایید تا به واسطه آن بتوانید سوغات مورد نظرتان برای عزیزانتان تهیه کرده و یا کالا های مورد نظر خودتان را نیز خریداری کنید تا سفر بهتری را تجربه نمایید. از میان سوغات سوادکوه می توان به گلیم، جاجیم، صنایع چوبی، چادرشب، شمد، جوراب های رنگی با طرح های کوتری، نان های محلی، کچیله نان، رشته خوشکار، نان شیرینی گاتا، پنجه کش، حلوای مخصوص، نان پیازی و دیگر محصولات خوشمزه سوادکوه اشاره نمود که در این منطقه به فروش می رسند.