دریاچه‌ی صورتی‌رنگ مهارلو
این دریاچه به رنگ صورتی است و مهارلو نام دارد. چرا صورتی؟ در این دریاچه نوعی جلبک رشد میکند که باعث تغییر رنگ دریاچه به صورتی شده‌است. در اطراف این دریاچه تپه‌های نمک وجود دارد که نمک آنها مصارف جالبی دارند؛ از تهیه‌ی دارو تا ساخت لوازم آرایشی. برای دسترسی به این دریاچه‌ی خوشرنگ باید در جاده‌ی شیراز به بندرعباس رانندگی کنید. دریاچه در 30 کیلومتری جنوب شرق شیراز واقع شده است.
جنگلی با یک مروارید سبز
مقصد بعدی جنگل بناب است. شاید جنگل بناب در شهر شراز واقع نشده باشد اما ارزش دیدن را دارد. فاصله‌ی شیراز تا جنگل بناب در حدود 1ساعت و نیم است. مسیر دسترسی به آن نیز بزرگراه مرودشت به سعادت‌شهر، بزرگراه سعادت‌شهر به ارسنجان است.
این جنگل در دل خود یک پدیده‌ی ناب را جای داده است. درختی که از دل سنگی سخت رشد کرده است و حالا به مروارید سبز شهرت یافته است. این درخت در قسمتت شمال غربی جنگل قرار دارد.
روستای ییلاقی قلات
اگر در سفر خود به شیراز دلتان هوس یک روز اقامت در یک روستای دنج و زیبا با کوچه‌های سنگفرشی کرده است به قلات بروید به‌خصوص اگر زمان سفرتان تابستان و بهار است. روستای ییلاقی قلات با آبوهوای خنک و دلپذیر هر سال میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
خانه‌های قدیمی وستا از جنس سنگ، خشت، گل، گچ و چوب هستند. کوچه‌ها سنگفرش شدهاند و در گذشته محل تفریح پادشاهان بوده است. قلعه قلات شیراز (قلعه قزل ارسلان)، کلیسای تجلیل مسیح و خانه موزه قلات از دیدنیهای این وستای کوچک است.
در موزهخانه انواع سازها و اشیای ثبت شده در میراث فرهنگی وجود دارد. بازدیدکنندگان میتوانند از سازها استفاده کنند و با آنها بنوازند. دوربین‌ها، رادیوهایی قدیمی، سکه‌ها و اسکناس‌ها و ابزار آلات گیوه‌دوزی که شغل اصلی اهالی قلات است نیز در این موزهخانه پیدا میشود.
اگر قصد داشتید در قلات زیبا اقامت کنید نگران نباشید چون در روستای قلات هتل و اقامتگاه سنتی نیز وجود دارد. هتل مونت قلات با امکانات و کیفیت خوب میزبان شما خواهد بود. همچنین اقامتگاه بومگردی مهر و ماه یا خاله نازی و اقامتگاه بومگردی کومه باکیفیت عالی در قلات وجود دارند. برای دسترسی به روستای قلات به جاده شیراز به سپیدان (اردکان) بروید. بعد از ۲۵ کیومتر رانندگی به تابلوی روستای قلات خواهید رسید.
باغ ارم
در سفر خود به شیراز به دیدن جاذبه‌ای تاریخی بینظیر شیراز نیز بروید. باغ زیبای ارم یکی از این آثار تاریخی است. باغی که در فهرست آثار ملی ایران و میراث جهانی یونسکو قرار دارد. هر سال تعداد زیادی گردشگر ایرانی و خارجی برای تماشای زیبایی این باغ دلپذیر به شیراز میآیند.
باغ ارم شیراز در خیابانی به نام ارم، نزدیک به میدان ارم، در نزدیکی مجموعه‌ی دانشگاه شیراز قرار دارد. مجموعه باغ ارم شامل عمارت اصلی، یک استخر بزرگ با 4 نخل در چهارگوشه‌ی استخر و باغی با گونه‌های گیاهی متنوع است.
چراغ اهل معنی خواجه حافظ
حیف است به شیراز بروید و به آرامگاه حافظ نروید و فاتحه‌ای برای خواجه حافظ بفرستید. آرامگاه حافظ که به حافظیه مشهور است مابین چهارراه ادبیات و چهارراه حافظیه‌ی شیراز، روبهروی ورزشگاه حافظیه قرار دارد.
مجموعه‌ی حافظیه دارای دو صحن شمالی و جنوبی است که آرامگاه حافظ در صحن شمالی قرار دارد. سنگ مزار فعلی حافظ به دستور کریمخان زند از جنس مرمر تراشیده شد.
عمارت شاپوری، عمارتی تاریخی که حالا رستوران است
عمارت شاپوری یکی دیگر از عمارتهای خاص شیراز است. اما عمارت شاپوری خاصترینشان در معماری است. در اوایل دورهی پهلوی رسم نبود برای خانهها بالکن بسازند، یا حتی راهپله خیلی مرسوم نبود، اما در این عمارت قوانین و سنتها شکسته شدند. معمار آن ابوالقاسم مهندس بود و خانه طی پنج سال ساخته شد که نشان از ظرافت و دقت عمل دارد.
عمارتهای مهم تاریخی نام خود را از صاحبشان وام میگرفتند. این عمارت هم همینگونه به نام عمارت شاپوری نامگذای شد. عمارت شاپوری به یکی از تاجران شیرازی به نام عبدالصاحب شاپوری تعلق داشت.
مهمترین و زیباترین بخش باغ و ومحوطهی عمارت حوض پنجپر آن است که با گلهای شمعدانی رنگ به رنگ احاطه شده است. حوضی که نمایی بینظیر ایجاد میکند و اگر در بالکن باشید منظرهای زیبا را تماشا خواهید کرد.
اما حالا این عمارت خاص به رستوران و کافه تبدیل شده است. در طبقهی همکف یا اول کافه و در طبقهی دوم، بالکن و حیاط رستوران دایر شده است. به علت مکان این رستوران، منو کمی گرانقیمتتر است امااگر به غذا خوردن در چنین فضایی علاقه دارید رستوران را امتحان کنید.
در کنار رستوران و کافه، ییک عکاسخانه سنتی هم برقرار است. در این عکاسخانه لباسهای سنتی شیراز را به تن میکنید و عکس شما ثبت میشود. اگر بخواهید عکس روی تخته شاستی، لیوان و یا حتی بشقاب هم چاپ میشود. طرح انداختن روی بشقاب یک هنر قدیمی است و بشقابهای زیادی با تصویر افراد سرشناس و معروف در موزهها موجود است.
در کافهی عمارت شاپوری بستنی سنتی، انواع شربت و فالودهی شیرازی هم قابل سفارش است. برای بازدید از باغ و سفارش در کافه باید ورودی بپردازید.
شاه چراغ، زیارتگاهی زیبا برای دوست داران اهل بیت
شاه چراغ محل دفن برادر امام رضا (ع)، حضرت سيد امير احمد (ع) است. ولی تا حالا فکر کردهاید که چرا به مزار ایشان شاه چراغ میگویند؟ داستان به دوران آل بویه برمیگردد. تا آن زمان محل دن ایشان ناشناخته بود. پیرزنی که در نزدیکی محل دفن ایشان خانه داشت هر شب جمعه نوری سبز رنگ میبیند. تا اینکه به شاه اطلاع میدهد. شاه هم شخصا به خانه پیرزن میرود تا حقیقت ماجرا را مشخص کند. وقتی شب از نیمه گذشته بود و شاه به خواب رفته بود پیرزن دوباره نور را میببیند و داد میزند: «شاه، چراغ!». احتمالا آرامگاه حضرت سید امیراحمد هم نام خود را از این داستان گرفته است تا جاییکه امروز ایشان را با نام شاه چراغ یاد میکنند.
این آرامگاه برای مرمدم شیراز بسیار محترم است. در طی سالها دچار آسیبهای فراوان تا حد ویرانی شده است اما به همت مردم شیراز دوباره مرمت شده است. یکی دیگر از برادران شاه چراغ و امام رضا (ع) در صحن این آرامگاه دفن هستند.
آنچه بیشتر از همه در این بارگاه به چشم میخورد به کار گرفتن هنر آینه کاری است. دیوارها با قطعات ریز و درشت آینه پوشیده شدهاند و چشم هر گردشگری را خیره خواهد کرد. گنبد شاه چراغ هم به شکل غنچه گل سرخ طراحی شده است. گل سرخ در طراحی و معماری شیرازی نقش مهمی دارد.
راهنماهای رایگان به گردشگران غیرفارسیزبان و غیرمسلمان کمک میکنند و اطلاعات تاریخی را در اختیار آنها قرار میدهند. بهترین زمان برای بازدید از صحن شاه چراغ بعد از غروب آفتاب است. زیرا صحن با چراغهای متعدد نورپردازی میشود و انبوه جمعیت در صحن فضایی معنوی ایجاد میکند. پیشنهاد ما این است که هم در شبستان بنشینید و از فضای روحانی لذت ببرید و هم در صحن قدم بزنید و مردم شیراز را از نزدیک ملاقات کنید.
مسجد جامع عتیق نیز بخشی از شاه چراغ است. این مسجد قدیمیترین مسجد شیراز است که طبق یافتههای باستانشناسی در روزگار بسیار دور، آتشکده و عبادتگاه بوده است.
مسجد وکیل شیراز، یادگار حکومت زندیه
شاید اسم بازار وکیل شیراز را شنیده باشید. مسجد وکیل شیراز در کنار بازار وکیل شیراز قرار دارد و یکی از مهمترین مساجد شیراز است. قدمت این مسجد دیدنی به دورهی زندیه بازمیگردد. برای بازدید این مسجد خاص باید به خیابان طالقانی شیراز بروید. پیدا کردن این خیابان راحت و دسترسی به آن توسط وسایل نقلیه عمومی ممکن است.
مسجد وکیل به ستونهای سنگی متقارن و یکدستش معروف است. تعداد این ستونها به چهلوهشت میرسد. سنگهایی که برای ساختن ستونها استفاده شدهاند را از کوههای اطراف شیراز جمعآوری میکردند و بعد از تراش، سنگ بینقش را به ستونی مارپیچی تبدیل میکردند. بعضی از دیوارهای مسجد با کاشیهای نقاشی شدهی کار دست تزیین شدهاند. نقشهای رنگارنگ از گل و درختچه. به این نوع کاشی، معقلی میگویند. معقلی هنری است که در آن کاشیهای نقاشی شده را مانند یک پازل در کنار یکدیگر قرار میدهند. در کنار این دیوارها میتوانید عکسهای زیبایی خلق کنید.
برتری مسجد وکیل به سایر مسجدهای شیراز، نزدیکی آن به بازار است. به محض تمام شدن تماشای مسجد، میتوانید به بازار وکیل بروید. مسجد وکیل نسبت به سایر مسجدهای شیرازی سادهتر است اما ارزشش را دارد که قبل از رفتن به بازار وکیل سری هم به مسجد وکیل بزنید. در ادامه به بازار وکیل هم خواهیم پرداخت.
حمام وکیل یا گرمابه وکیل
حمام وکیل در بخش غربی مسجد وکیل قرار گرفته است که در گذشته تنها محلی برای استحمام نبوده بلکه برای جشنها و دورهمیها و برخی مراسمها هم مورد استفاده قرار میگرفت. حالا کاربرد گرمابه وکیل تغیر کرده و به موزه تبدیل شده است. به محض ورود به گرمابه وکیل با مجسمههایی مواجه میشوید که هر یک گوشهای از کاربرد حمام وکیل در روگار قدیم را بازمینمایانند. اگر به آداب و رسوم مردم شیراز علاقه دارید موزه مردمشناسی واقع در گرمابه وکیل گزینه خوبی برای شما است.
ارگ کریمخان یا زندان کریمخان
کریمخان یکی از منصفترین و عادلترین پادشاهان ایران بود. محمدکریم بهادرخان زند تا حدی عادل بود که میگفت: «دو چیز به من میچسبد. یکی آب یخ زمستان و دیگری پلو شب عید؛ زیرا تنها در زمستان آب یخ در دسترس همه هست و تنها در شب عید همه ایرانیان پلو میخورند.»
ارگ به ساختمان‌های بلند و محصوری گفته میشود که در قلمرو فرمانروا ساخته میشد. ارگ در اصطلاح به معنی اقامتگاه فرمانرو است و به مکانی گفته میشود که در آن فرمانروای کشور اقامت داشته باشد. دیوارهای بیرونی ارگ کریمخان دارای نقشهای سنتی اسلامی است. داخل ارگ نیز معماری تقریبا مشابه با سایر مکانهای تاریخی شیراز است. باغ، عمارت و درختان و حوضچهها هم در معماری داخلی ارگ رعایت شدهاند. در فصل بهار باغ زیباتر از همیشه است. ردخت نارنج هم بخش جداییناپذیر از باغهای شیراز است که در باغ ارگ کریمخان نیز وجود دارد.
اگر حین بازدید از ارگ کریمخان دلتان یک چیز خنک خواست، به فالودهفروشی پشت ارگ کریمخان سری بزنید رشتههای فالودهای که با شربت معطر مزهدار شده است و میتواند حالتان را جا بیاورد.
باغ عفیف آباد
در گوشه گوشه ی شیراز باغ هایی وجود دارند زیبا با عمارت هایی که با هفت هنر معماری آذین شده اند. شایدر در ظاهر همهی باغهای شیراز شبیه به هم باشند اما اگر دقیق شویم درمییابیم که هر یک از آنها ویژگی خاص خود را دارند. مثلا باغ عفیفآباد، با تمام باغهای شیراز متفاوت است. حال و هوای نظامی حاکم بر باغ و عمارت آن را از سایر باغها متفاوت میکند. البته این باغ از دورهی صفویه تا دورهی پهلوی، محل سکونت و اقامت شاهان بوده و مانند سایر باغها و عمارتهای شیراز تنها به مردم تعلق نداشت. امروز اما عمارت اصلی باغ عفیفآباد به موزه تبدیل شده است. موزههای سلاحهای نظامی و موزهی «عبرت». موزهی سلاحهای نظامی در طبقه اول عمارت و موزهی عبرت در طبقه دوم قرار دارد.
برای دانستن علت نامگذای باغ باید به تاریخ پر فراز و نشیب قاجار نگاهی انداخت. در دورهی قاجار یکی از بزرگان شیراز به نام میرزا علی خان قوام‌الملک، باغ ویرانهای را میخرد. این باغ توسط میرزا علیخان نونوار شد. بعد از فوت میرزا علیخان، باغ به عفیفهخانم رسید. اما احتمال دیگری هم وجود دارد که امکان صحتش بیشتر است. باغ در محلهی عفیفآباد شیراز بنا شده است. محلهای اعیاننشین در شیراز. بنابراین محتمل است که باغ نام خودش را بهطور کامل از محله گرفته باشد.
اما این باغ به عنوان هدیه هم اهدا شده است. بعد از ازدواج فرح دیبا با محمدرضاشاه پهلوی، این عمارت به همراه یک پیانوی نفیس به فرح پهلوی هدیه داده شد. به نوعی این باغ به ویلای خانوادگی خاندان پهلوی تبدیل شد.
اگر به تاریخ معاصر ایران، تفنگ و اسلحه علاقه مند هستید، این باغ و موزه هایش بهترین پیشنهاد در سفرتان به شیراز است. اگر از قبل با انواع اسلحه نیز آشنایی داشته باشید تماشای موزه لذتبخشتر خواهد بود. برای تماشای قهوهخانهی کوچک و دنج، کاخ سلطنتی (عمارت اصلی)، حمام سنتی، ماشینهای عتیقه ای که داخل باغ نگهداری میشوند و باغی وسیع موسوم به باغ ایرانی حداقل یک نیمروز وقت بگذارید. برای دسترسی به باغ عفیف آباد به انتهای خابان عفیف آباد در شیراز بروید.
باغ دلگشا، باغی که نامش برازنده اش است
وجه تشابه باغ دلگشا با سایر باغهای شیراز بسیار است. اما باغ دلگشا تفاوتهایی هم با سایر باغها دارد که ریشه در گذشتهی دور دارد. باغ دلگشا در دورهای بسیار آباد زیبا بود. در همان حین تیمور گورکانی به ایران حمله کرد. میگویند تیمور گورکانی وقتی باغ دلگشا را دید دستور داد یکی مثل همین باغ و به همین زیبایی و به همین نام را در سمرقند بسازند.
باغ دلگشا تعداد بیشماری درخت نارنج دارد. شکوفه های درختان نارنج در فصل اسفند آنقدر زیبا هستند که در توصیف باغ خواهید گفت: «نامش برازندهاش است». کشت درخت نارنج در باغهای شیراز بسیار مرسوم است تا جایی که باغی نیست که در آن درخت نارنج نباشد. باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است و برای دسترسی به آرامگاه سعدی تنها چند دقیقه وقت نیاز است.
آرامگاه خواجوی کرمانی، برای علاقه مندان به ادبیات
خواجوی کرمانی با نام کامل کمال‌الدین ابوالعطاء محمودبن علی‌بن محمود و متخلص به خواجو شاعری ایرانی است که به سفر هم علاقه داشت. خواجو به اصفهان، آذربایجان، شام، ری، عراق و مصر سفر کرد. در طول عمر خود ابیات زیادی سرود تا حدی که به او لقب خلاق المعانی و ملک الفضلا دادند.
مزار خواجوی کرمانی در نزدیکی دروازه قرآن قرار گرفته است. از پله های بوستان بالا بروید. یک قبر خواهید دید که در جعبه ای شیشه ای نگهداری میشود. یک مجسمه از خواجو و دو ستون عجیب که سقفی ندارند. کمی که ادامه دهید به سه غار خواهید رسید. در یکی از این غارها نیز یک مقبره وجود دارد. بنابراین اگر به آرامگاه های تاریخی علاقه دارید، یادبود خواجوی کرمانی را از دست ندهید. برا دسترسی به این آرامگاه کافیست خود را به دروازه قرآن برسانید.
سعدیه شیراز
سعدیه شیراز محل دفن سعدی شاعر ایرانی است. سعدی در طول زندگی خود سفر بسیار کرد. بنابراین خواندن شعرهای شاعری که همیشه در سفر بوده برایتان جذاب خواهد بود. بیشتر اشعار سعدی از تجربیات خودش در طی سفرهایش سرچشمه گرفته اند. اشعارش پندآموز هستند و میتوانند درس عبرت خوبی باشند. در ساختمان آرامگاه، تالاری که قبر سعدی در آن قرار دارد، دیواره ای مرمرین با کتیبه هایی تزیین شده اند که اشعار سعدی بر روی آنها نقش بسته است.
در زیرزمین آرامگاه حوضی به نام حوض ماهی وجود دارد. بعضی از مردم معتقدند اگر یک سکه در آن حوض بیاندازید شاید به آرزوهایتان برسید. همچنین در گوشه ای از آرامگاه یک کافه وجود دارد که انواع شربت های گیاهی خوشرنگ و چای خوشعطر سرو میکند. بهترین زمان برای بازدید از سعدیه فصل بهار، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت است زیرا محوطه ی سعدیه با انواع گلهای خوشرنگ احاطه شده است.
چیزی که محوطه ی سعدیه را خاص و دوست داشتنی تر میکند، معماری منحصر به فرد آرامگاه است. (طراحی منحصر به فرد ساختمان سعدیه، آن را خاصتر میکند.) این ساختمان در دوره پهلوی ساخته شد و ترکیبی دلنواز از معماری مدرن و معماری سنتی را به نمایش گذاشته است. آرامگاه سعدی را دو معمار خلاق به نام محسن فروغی و علی صادق طراحی کرده اند. بنابراین تماشای سعدیه حتی از منظر معماری و سبک طراحی ساختمان نیز میتواند جذاب باشد، به خصوص اگر شما یک معمار یا علاقه مند به معماری باشید.
در کنار آرامگاه سعدی نیز مانند سایر دیدنیهای شیراز یک فالوده فروشی هست که میتوانید بستنی سنتی و فالوده با گلاب ناب سفارش دهید. آرامگاه سعدی را اینجا میتوانید پیدا کنید: انتهای خیابان بوستان شیراز، کنار باغ دلگشا.
مسجد مشیر و ساعت تاریخیاش
معروف است که در دورهی قاجار ساعتی بر فراز صحن مسجد مشیر نصب شد. این ساعت در انگلستان ساخته شده بود. اما اعداد روی صفحه ی ساعت فارسی است که نشان دهنده ی دقت معمار مسجد است. طراحی، معماری و ساخت مسجد حدود نه سال طول کشید. برای تزیین مسجد از انواع هنرهای مرسوم مانند ارسیها، گچبری، آینهکاری و کاشیکاری استفاده شده است. مسجد مشیر را در خیابان قاآنی شمالی، محله ارامنه پیدا خواهید کرد.
دروازه قرآن دروازه‌ای روبه تمدن و فرهنگ
اصلا شیراز را به دروازه قرآن می‌شناسند. علت نامگذاری این دروازه بسیار جالب است. در دوران عضدالدوله دیلمی این دروازه ساخته شد و قرآنی روی آن قرار دادند تا کسانی که از شهر خارج میشوند، از زیر قرآن عبور کنند و ایمن باشند. به همین دلیل این دروازه به دروازه قرآن شهرت یافت.
مسجد نصیرالملک با شیشههای رنگی غیرمعمولی
مسجد نصیرالملک. مسجدی تاریخی مشهور به مسجد صورتی یا به گفته ی گردشگران «مسجد رنگین کمان». شیشه هایی به رنگ قرمز، آبی، زرد و سبز. انعکاس نور در شیشه ها، هاله ای رنگارنگ میسازد. هاله هایی که هزاران گردشگر ایرانی و خارجی را به مسجد تاریخی نصیرالملک میکشاند.
در معماری دوره قاجار این نوع پنجره ی مشبک «ارسی» نام داشت. هدف از ساختن ارسی، رسیدن نور به فضای داخل و یا تماشای زیبایی محوطه ی بنا بود. حالا اگر شیشه ی ارسی رنگی باشد، تصویری که در شبستان زمستانی یا غربی مسجد نصیرالملک هست، ایجاد میشود. و همراه نور، رنگ هم وارد فضای داخل بنا خواهد شد. ارسی ها نور خورشید را برای روزهای زمستانی شبستان مسجد نصیرالملک تامین میکردند. در دورهای که ابزار گرمایشی چون امروز باب نبود. اما ستون های سنگی که تعداد آنها بحث برانگیز است. گروهی معتقدند تعداد 12 ستون به دوازده امام شیعه اشاره دارد. ستونهایی سنگی که سنگ آنها از کوه های اطراف شیراز استخراج شده است، نماد مرکزیت و استواری.
اما دیوارها با رنگهای متفاوتی خودنمایی میکنند؛ سیاه، سفید، لاجوردی، فیروزه‌ای، قرمز، زرد و حنایی. آنچه در دیوارهای شبستان میبینید رنگها و طرحهایی از گل سرخ و گل زنبق هستند. بعضی گردشگران معتقدند نقشونگار دیوارها هم به اندازه ی نوربازی ارسی ها(پنجره ها)، غیرمعمول و خلاقانه هستند.
مسجد نصیرالملک شیراز، معماری پرظرافتی دارد. ساخت و طراحی معماری آن 11 سال طول کشید و توسط دو معمار انجام شد که خود گواه بر جزئیات بکاررفته و تزئین دقیق آن است. مسجد نامش را از کسی گرفته که دستور ساختش را داد. میرزا حسن‌علیخان ملقب به نصیرالملک که یکی از بزرگان سلسله قاجار بود. بنابراین این مسجد رنگی چیزی در حدود صد سال عمر کرده است.
برای دسترسی به مسجد خوش رنگ و لعاب نصیرالملک به خیابان لطعلی خان زند بروید. اغلب گردشگران از شلوغی هنگام عکاسی از هاله های نور در شبستان غربی مسجد نصیرالملک ناراضی هستند. میتوانید کمی حوصله به خرج دهید تا عکسهای زیبایی ثبت کنید. البته ناگفته نماند که برای گرفتن عکس باید صبح زود بروید. حدود 8 تا 9 صبح.
اگر عکاسی از رنگین کمان مسجد نصیرالملک برای شما مهم است یک پیشنهاد جذاب برایتان دارم. در کوچه ی لطفعلی خان زند، در نزدیکی مسجد نصیرالملک، یک مهمانپذیر وجود دارد که برای اقامت شما میتواند مناسب باشد به خصوص اگر دانشجو باشید و هزینه ی هتل برایتان مهم باشد. مهمانپذیر حیدری قیمتی مقرون به صرفه دارد و به مرکز شهر شیراز نزدیک است.
باغ نارنجستان شیراز با عطر نارنج
باغ نارنجستان قوام باغی زیبا است که نامش را از درخت‌های نارنج داخل باغ گرفته است. داخل این باغ یک عمارت وجود دارد که برای خانواده ی قوام بود. این عمارت به خانه ی قوام شهرت یافت. پس خانه ی قوام در باغ نارنجستان قرار گرفته است و هنگام بازدید از باغ نارنجستان میتوانید خانه قوام (یا همان عمارت اصلی باغ) را هم ببینید و با یک تیر دو نشان بزنید. عمارت اصلی در گذشته برای کارهای رسمی تر مانند جشن و… استفاده میشد و خانه ی واقعی خانواده قوام (اندرونی خانواده قوام) کمی با این عمارت فاصله دارد که به خانه زینت الملوک مشهور است.
تماشای باغ و قدم زدن کنار آبراهه هایی که با گلهای به رنگ غالب قرمز و صورتی احاطه شدهاند، تنها سرگرمی و لذتی نیست که در نارنجستان تجربه خواهید کرد. خوردن فالوده ی سنتی با گلاب معطر را هم به فهرست بازدید از نارنجستان اضافه کنید. البته تماشای تصویر خودتان در حوض بزرگ مقابل عمارت اصلی هم خالی از لطف نیست. نگاهی به خودتان بیاندازید و ببینید آبوهوای شیراز به شما ساخته است.
اگر تا حالا هنر آینه کاری را از نزدیک ندیدهاید به تالار آینه در عمارت اصلی بروید و بازی رنگ را لمس کنید. نور از ارسیهای رنگی به دیوارهای آینه کاری شده میرسند و آنچه خواهید دید بازی نور و رنگ است. البته اتاقهای دیگری هم در تالار آینه قرار دارند که مملو از طرح، نقش و نقاشی های کار دست هستند.
این باغ و عمارت زیبا در دورهی قاجار محل اقامت حاکم شیراز بود. بعدا این باغ و مجموعه به دانشگاه شیراز واگزار شد.
در ساخت و تزیین این مجموعه از هنرهای آیینه‌کاری، منبت‌کاری، نقش‌پردازی، آجرکاری، معرق‌کاری، حجاری، گچبری و مقرنس‌کاری بهره گرفته‌اند. اگر در فصل بهار به شیراز رفتید حتما به باغ نارنجستان قوام بروید و طبیعت بهاری این باغ زیبا را از نزدیک تماشا کنید. باغ نارنجستان قوام در خیابان لطفعلی خان زند، نرسیده به خیابان زینبیه قرار دارد.
بیشتر گردشگران معتقدند بهترین فصل برای بازدید باغ نارنجستان قوام، بهار است. هر چند که بیشتر گردشگران برای تماشای هنرهای بکار گرفته شده در عمارت و تماشای نارنجستان میآیند اما بازدید از ففروشگاه سوغاتیفروشی و خرید سوغاتی و شیرینی مخصوص شیراز خالی از لطف نیست.
خانه زینت الملوک قوام
زینت الملوک دختر حاکم فارس در دورهی قاجار بود و در عمارتی که امروز آن را با نام خانه زینت الملوک میشناسیم زندگی میزیست. خانه زینت الملوک نسبت به عمارت باغ نارنجستان معماری سادهتری دارد اما دلیل نمیشود که تالار آینهکاری نداشته باشد. تالار آینهکاری خانهی زینت الملوک نشان میدهد در گذشته، هنر آینهکاری تا چه حد برای نشان دادن درجه و رتبه ی اجتماعی کاربرد داشت.
خانه زینت الملوک هم مانند عمارت اصلی باغ نارنجستان با نقاشیهای رنگین کار دست، آینه ها، ارسی ها و گچبری ها تزیین شده است. اما چیزی که خانه زینت الملوک را خاصتر کرده نقاشی هایی هستند که بر سقف چوبین اتاقها نقش بستهاند.
بازدید از خانه زینت الملوک تنها به تماشای هفت هنر در معماری قجاری خلاصه نمیشود. زیرزمین این خانه حالا به موزه تبدیل شده است. موزه تاریخ فارس یا موزه مشاهیر را میتوانید در زیرزمین پیدا کنید که روزی کاربرد دیگری داشت. آنچه بیش از دیگر موارد در این موزه به چشم میخورد مجسمه و تندیس افراد مشهور است.
